ผลิตภัณฑ์
วัตถุดิบและส่วนประกอบ
1. ก้านผักตบชวาที่ตากแห้งแล้ว
2. สีย้อม,กำมะถัน
3. แบบพิมพ์ รูปแบบต่าง ๆ
4. กรรไกร,สายวัด,ฆ้อน,ไม้บรรทัด
5. น้ำยาเคลือบเงา,วานิช
6. อุปกรณ์ในการตกแต่ง เช่น แท่งไม้ สายหนัง ตัวตอก ตาไก่ ลูกปัด เชือก อื่นๆ
7. จักรอุตสาหกรรม
8. ผ้า,ซิป
ขั้นตอนการผลิตหัตกรรมจักสานผักตบชวา
วัสดุที่ใช้ใน การผลิตภัณฑ์จากผักตบชวา โดยปกติใช้ก้านใบของผักตบชวาที่มีขนาดและอายุพอเหมาะ การจัดเตรียมก้านผักตบชวาเพื่อจัดทำผลิตภัณฑ์แบบต่าง ๆ นั้น มีวิธีการที่คล้ายคลึงกัน มีข้อแตกต่างกันบ้างขึ้นอยู่กับรูปแบบ ของผลิตภัณฑ์ที่ต้องการซึ่งมีขั้นตอนใหญ่ ๆ 5 ขั้นตอน คือ การทำให้แห้ง การย้อมสี การรีดผักตบชวา และการรมควัน
• การทำแห้ง
1. การเลือกลำต้นควรเลือกลำต้นไม่อ่อนหรือไม่แก่ที่มีผิวไม่มี
ตำหนิหรือบิดงอมีขนาดความยาวประมาณ 80 - 100 เซนติเมตร
2.การตัดลำต้นควรตัดจากปลายโคนถึงใบได้ก้านยาว
สำหรับการทำความสะอาด
3. นำผักตบชวาผ่าซีกภายหลังล้างทำความสะอาดแล้ว โดยแบ่ง เป็น 2 ส่วน ตามความยาวต้องผ่ากลางต้นจากโคนไปหาปลาย หรือตากเป็นก้านๆ
4. การทำให้แห้งการตากแดด 5-7 วัน
• การย้อมสี
1.การย้อมสีเพื่อให้วัสดุทำผลิตภัณฑ์ผักตบชวามีสีสันตาม
ต้องการ สีที่ใช้เฉพาะผักตบชวา คือ สีเบสิค
2. ต้มน้ำให้เดือด และละลายสีลงไป
3. นำก้านผักตบชวาตากแห้งลงย้อมสี
4. ย้อมในน้ำเดือด 20-30 วินาที จากนั้นนำออกมาล้างน้ำสะอาด และนำไปตากให้แห้ง
• การรีดผักตบชวา
เป็นการทำเส้นผักตบที่ผ่านกรรมวิธีการทำให้แห้งแล้วมาทำ
ให้เรียบแบนเพื่อง่ายต่อการจักสานเป็นรูปแบบผลิตภัณฑ์ต่างๆ โดยใช้เครื่องรีดซึ่งมีลูกกลิ้งทรงกระบอก 2 ลูก ชิดกัน กรณีที่ไม่มีเครื่องรีดใช้ริมโต๊ะโดยวิธีจับเส้นผักตบชวาทั้ง
สองมือจับปลายสองข้างแล้วแนบที่สันโต๊ะดึงไปดึงมาจนผัก
ตบชวาแบนเรียบ
• การเลียด เป็นการทำเส้นผักตบชวาที่ผ่านการรีดแล้วมาตัดขอบให้
เส้นผักตบชวามีขนาดสม่ำเสมอ ได้ความกว้างของเส้นผักตบชวาตามต้องการเพื่อให้การ
ประดิษฐ์ผลิตภัณฑ์สะดวกกและมีความสวยงามในกรณีที่
ไม่มีเครื่องเลียดสามารถใช้มีดหรือกรรไกรตัดขอบเส้น
ผักตบชวาตามความยาวขนาดที่ต้องการ
• การรมควัน
ผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ ที่ทำจากผักตบชวาถ้าถูกความชื้นหรือละอองน้ำจะ
ทำให้เกิดเชื้อราได้ ดังนั้น ก่อนที่จะนำผักตบชวามาทำเป็นผลิตภัณฑ์ จะต้องมีการป้องกันการเกิดเชื้อราเสียก่อน วิธีง่าย ๆ ก็คือ การรมควันด้วยกำมะถัน โดยการนำเอาผักตบชวาที่ตากแห้งแล้วไปก่อนที่จะนำ
ผักตบชวามาทำเป็นผลิตภัณฑ์ จะต้องมีการป้องกันการเกิดเชื้อราเสียก่อน วิธีง่าย ๆ ก็คือ การรมควันด้วยกำมะถัน จะทำให้กำมะถันเกิดควันอบผักตบชวาโดยจะทำการอ ประมาณ 1 วัน จะทำให้เป็นการป้องกันเชื้อราได้
• การตกแต่งในเมื่อได้ผลิตภัณฑ์รูปแบบตามที่ต้องการแล้วจะต้องมี
การตกแต่งให้มีความสวยงาม เช่น ลงน้ำยาเคลือบเงา ใส่สายสะพาย ใส่ลูกปัด ปุผ้า ใส่ซิป ตามความต้องการของลูกค้า หรือตามรูปแบบต่างๆ ที่ต้องการ
เทคนิค/เคล็ดลับในการผลิต
การเลือกก้านผักตบชวาที่ไม่อ่อนและไม่แก่จนเกินไป จากนั้นนำมาตากให้แห้ง ก่อนที่จะนำผักตบชวามาทำเป็นผลิตภัณฑ์ จะต้องมีการป้องกันการเกิดเชื้อราเสียก่อน คือ การรมควันด้วยกำมะถันเพื่อป้องกันการเกิดเชื้อรา
จากความชื้น เมื่อได้ผลิตภัณฑ์แล้วขั้นตอนสุดท้ายอยู่ที่การตกแต่ง
ใส่ลูกปัด สายสะพาย หูหิ้ว ต้องใช้เทคนิค ประสบการณ์ และความคิดสร้างสรรค์ใหม่ๆ อยู่อย่างต่อเนื่อง
